โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ดื้อต่อภูมิคุ้มกัน ติดเชื้อง่าย-แพร่ได้มากขึ้น

“นายแพทย์ธีระ” เผย โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ ดื้อต่อภูมิคุ้มกันทั้งจากวัคซีน เป็นโอกาสที่จะมีการติดโรคได้ง่ายดายมากยิ่งขึ้นหรือแพร่กันได้เยอะขึ้นเรื่อยๆ

รองศาสตราจารย์นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat บอกว่า 29 พฤศจิกายน 2565… เมื่อวานทั่วทั้งโลกติดเพิ่ม 174,759 คน ตายเพิ่ม 778 คน รวมแล้วติดไป 646,366,341 คน เสียชีวิตรวม 6,637,358 คน

5 อันดับแรก ที่ติดโรคสูงสุดเป็น ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ บราซิล ไต้หวัน และก็ประเทศฝรั่งเศส

เมื่อวานนี้จำนวนติดโรคใหม่มีประเทศจากยุโรปและก็ทวีปเอเชียครอง 7 ใน 10 อันดับแรก และก็ 13 ใน 20 อันดับแรกของโลก

จำนวนติดโรคใหม่ในทุกวันของทั่วทั้งโลกในช่วงเวลานี้ มาจากทวีปเอเชีย และก็ ยุโรป รวมกันคิดเป็นร้อยละ 76.25 ของทั้งโลก ขณะที่จำนวนการตายคิดเป็นร้อยละ 74.93

…ลักษณะสายพันธุ์ย่อยในออสเตรเลีย

Esterman A. ได้เผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับโควิด-19 ที่ระบาดในออสเตรเลียในขณะนี้ พบว่าเป็นไปในลักษณะหลากหลายสายพันธุ์แบบ variant soup

โดยมีอีกทั้ง BA.5 39%, BA.2.75 26%, BQ.1 19%, XBB 4% และก็อื่น ๆ

ลักษณะดังที่กล่าวถึงแล้ว เป็นที่คาดคะเนกันว่าประเทศอื่น ๆ ก็จะเป็นไปในลักษณะนี้ โดยมีสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่น่าวิตกกังวลเป็นต้นว่า BQ.1.x, XBB, BA.2.75.x ที่อาจมีสัดส่วนสูงแตกต่างกันไปในแต่ละทวีป และก็จะมาเทคโอเว่อร์ BA.5 ในเวลาอันสั้น ทั้งนี้ BQ.1.x จะครองสัดส่วนนำ ในอเมริกา และก็ ยุโรป ส่วน BA.2.75.x และก็ XBB จะเด่นในแถบทวีปเอเชีย

การระบาดในไทยเรามีแนวโน้มจะเป็นไปในทิศทางข้างต้น

…ตีระฆังเตือนรับรองหัวข้อการดื้อต่อภูมิคุ้มกัน

ทีมงานของ David Ho จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย อเมริกา ได้เผยแพร่ผลวิจัยใน bioRxiv เมื่อวานนี้ 28 พฤศจิกายน 2565

ทำให้เห็นว่า โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น BQ.1.x และก็ XBB นั้น

ดื้อต่อภูมิคุ้มกันทั้งยังจากวัคซีน และก็การที่เคยติดโรคมาก่อน มากกว่าสายพันธุ์อื่น ๆ ที่เคยระบาดมาก่อนหน้านี้อย่างยิ่ง

หากแม้ข้อมูลทางสถานพยาบาลในปัจจุบัน ยังไม่มีหลักฐานรับรองว่าจะก่อให้เจ็บป่วยรุนแรงเยอะขึ้นเรื่อยๆกว่าสายพันธุ์ที่เคยระบาดเดิม

แม้กระนั้นความสามารถการดื้อต่อภูมิคุ้มกันที่มากขึ้นนั้น ย่อมมีผลทำให้เป็นโอกาสที่จะมีการติดโรคได้ง่ายดายมากยิ่งขึ้น หรือ แพร่กันได้เยอะขึ้นเรื่อยๆเป็นเงาตามตัว

ประการฉะนี้เอง ที่เป็นตัวตอกย้ำให้มองเห็น ถึงจุดสำคัญของการป้องกันตัว ระหว่างการใช้ชีวิตประจำวัน อีกทั้งหัวข้อการใส่หน้ากาก หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง หลีกเลี่ยงสถานที่แออัดคับแคบระบายอากาศไม่ดี รักษาความสะอาด และก็ เว้นระยะห่าง จากคนอื่น

Personal protective behaviors เป็นเกราะป้องกันที่สำคัญที่สุด

…ทางเท้าประวัติศาสตร์การแพร่ ของแต่ละสายพันธุ์

โควิด-19 แพร่ระบาดมาหลายปี โดยมีสายพันธุ์ที่หลากหลาย

ถ้าเกิดเปรียบเทียบกันตัวต่อตัว จะพบว่า ในช่วงเวลา 100 วันแรกของการระบาด สายพันธุ์ Omicron นั้นแพร่ไปยังประเทศอื่น ๆ ทั่วทั้งโลกได้มากกว่าสายพันธุ์อื่น ที่ระบาดมาก่อน ถึง 5 เท่า

แต่ละระลอกก่อนหน้าที่ผ่านมา ตั้งแต่สายพันธุ์เริ่มแรก (Wuhan: Wild type), เบต้า, แกมม่า, อัลฟ่า, เดลต้า, และ Omicron นั้น ก็มีลักษณะของ ทวีปที่มีการระบาดหนัก ก่อนกระจายไปยังทวีปอื่น ๆ ที่แตกต่างกันไป

…สำหรับระลอกอนาคตนั้น ลักษณะการระบาดคงจะมีแนวโน้มแตกต่างไปจากอดีตกาล เพราะเหตุว่ามีต้นเหตุหัวข้อการเดินทางระหว่างประเทศเกิดขึ้นมาก การระบาดจะเป็นลักษณะหลากหลายสายพันธุ์ แปรเปลี่ยนกับการนำเข้า ส่งออก รวมทั้งความสามารถของเชื้อไวรัสแต่ละสายพันธุ์ พฤติกรรมการป้องกันตัว และก็ การใช้ชีวิตของประชากร จำพวก และก็ความครอบคลุมของวัคซีนที่ใช้ แล้วก็อื่น ๆ

ผลกระทบที่จะเกิดขึ้น อีกทั้งในแง่จำนวนการติดเชื้อ การป่วย การเสียชีวิต และก็ Long COVID นั้น จึงเป็นโอกาสสูง ที่จะแปรเปลี่ยนกับแนวทางควบคุมป้องกันโรค และก็ ความพร้อมเพรียง “จริง” ของระบบสาธารณสุขของประเทศนั้น อีกทั้งเรื่องยาที่ได้มาตรฐาน วัคซีนที่มีคุณภาพ บริการดูแลต่าง ๆ ว่าพลเมืองในประเทศ จะเข้าถึง และก็ พึ่งพาได้หรือเปล่า ยามที่เกิดปัญหา

คำตอบที่พึงประสงค์ของทุกสังคม คือ ยามวิกฤติ พลเมืองสามารถพึ่งพา และก็ได้รับความให้การช่วยเหลือดูแลอย่างทันท่วงที มีคุณภาพ โดยทั่วถึงกัน

ไม่ต้องเผชิญกับภาวการณ์ห่อเหี่ยว คอย จนกระทั่งจำต้องดิ้นรนทุบกระปุกขวนขวายหาทางรอด กันเอาเองแบบ อัตตาหิ อัตตโน นาโถ

…สถานการณ์ตอนนี้นั้น จำต้องดำรงชีวิตอย่างมีสติสัมปชัญญะ ไม่ประมาทในการดำรงชีพ

ป้องกันตัวอย่างสม่ำเสมอ อีกทั้งตอนปฏิบัติงาน เรียน หรือท่องเที่ยว

ฉีดยาเข็มกระตุ้นให้ครบตามกำหนด

ใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง จะช่วยลดการเสี่ยงลงไปได้มาก

นอกนั้น ยังคงเจอลักษณะของการสูญเสียการได้กลิ่น และก็การรับรส เจออาการแตกต่างจากปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร กรุ๊ปลักษณะของระบบทางเดินหายใจ หายใจถี่ หายใจติดขัด และก็กรุ๊ปอาการนอกระบบ ที่ไปคล้ายคลึงกันกับสายพันธุ์เดลตาได้ด้วยเหมือนกัน

สำหรับคนที่สัมผัสเสี่ยงสูง หรือมีอาการเสี่ยงติดโรค เสนอแนะให้ตรวจ ATK ด้วยตัวเอง โดยควรที่จะทำการเลือก ATK ที่ได้รับมาตรฐาน และก็ มีค่าความไว (Sensitivity) และก็ ค่าความจำเพาะ (Specificity) ไม่ต่ำยิ่งกว่า 90%

อ้างอิง

1. Wang Q et al. Alarming antibody evasion properties of rising SARS-CoV-2 BQ and XBB subvariants. bioRxiv. 28 November 2022.

2. Tegally H et al. Global Expansion of SARS-CoV-2 Variants of Concern: Dispersal Patterns and Influence of Air Travel. medRxiv. 27 November 2022.

ข้อมูลที่ได้รับมาจาก รองศาสตราจารย์นพ.ธีระ วรธนารัตน์